لب‌خواني، مقدمه حرف‌زدن كودكان

براساس تحقيقاتي كه محققان آمريكايي روي نوزادان زير يك سال انجام داده‌اند، مشخص شده كودكان نه‌تنها با گوش‌كردن، سخن گفتن را مي‌آموزند بلكه با نگاه‌كردن به حركات لب افراد، تكلم را فرامي‌گيرند.

براساس تحقيقاتي كه محققان آمريكايي روي نوزادان زير يك سال انجام داده‌اند، مشخص شده كودكان نه‌تنها با گوش‌كردن، سخن گفتن را مي‌آموزند بلكه با نگاه‌كردن به حركات لب افراد، تكلم را فرامي‌گيرند.

هر چند بيان نخستين كلمات توسط كودك رويدادي بسيار مهم و شگفت‌انگيز براي والدين است ولي هنوز نمي‌دانيم دقيقا چه تكنيكي براي يادگيري تكلم در نوزادان وجود دارد. محققان آمريكايي تحقيقي را به مدت 2 سال در اين خصوص انجام دادند و دريافتند كودكان حرف‌زدن را يقينا با گوش‌كردن به ديگران و همچنين با نگاه‌كردن به لب والدين مي‌آموزند.

براي رسيدن به چنين نتيجه‌اي، دانشمندان دانشگاه آتلانتيك فلوريدا، تحقيقي را روي نوزادان 4، 6، 8، 10 و 12 ماهه انجام دادند و مشاهده كردند كودكان هنگام تماشاي تلويزيون به لب اشخاص توجه مي‌كنند، حتي اگر آنها به زباني غير از زبان مادري حرف بزنند.

آنها دريافتند كودكان با حركت‌دادن سريع چشمان خود، مثل يك سيستم رديابي عمل مي‌كنند و كلام اشخاص را با نگاه‌كردن به لب آنان دنبال مي‌كنند. به بياني ديگر، نوزادان به طور سيستماتيك روي لب‌هاي افراد خيره مي‌شوند و از تكنيك لب‌خواني استفاده مي‌كنند.

آنها اين فرآيند را هنگامي كه مادر با كودك خود سخن مي‌گويد نيز بررسي كردند و مشاهده كردند هنگام حرف‌زدن مادر، نگاه كودك بلافاصله به طور سيستماتيك به روي چشمان مادر قرار مي‌گيرد. محققان حدس مي‌زنند كودك براي يافتن نشانه‌هايي به منظور درك مفهوم كلمات مادر به او خيره مي‌شود و نشانه‌هايي را در نگاه او جستجو مي‌كند كه با كمك آن، مفهوم و نوع كلمات را درك كند.

اما هنگامي كه زباني غير از زبان مادري را مي‌شنود با نگاه‌كردن به لب‌هاي اشخاص درصدد شناخت نوع زبان برمي‌آيند و اين نشان مي‌دهد كه كودك قادر است زبان مادري را از سنين بسيار پايين تشخيص دهد.

پيشگيري از مشكلات زباني

دكتر نائيما دگوي، مدير كلينيك گفتاردرماني دانشگاه سن‌لوك در بروكسل خاطرنشان مي‌كند: «بررسي گفتار به صورت سمعي و بصري نشان مي‌دهد كودكاني كه در تكلم ناتوان هستند، معمولا بسيار آرام صحبت مي‌كنند، زيرا آنها نگاه دقيق و كامل براي لب‌خواني‌كردن ندارند كه بتوانند با كمك آن، سخن‌گفتن خود را به شكلي صحيح، پيشرفت دهند.»

اولين سال زندگي، دوره كليدي براي پيشرفت زبان كودك است و آغاز آن با رمزگشايي از مفهوم احساسات چهره افرادي كه با كودك سخن مي‌گويند، انجام مي‌گيرد. كودك با نگاه‌كردن به چشمان افراد و سپس به لب‌هاي آنها، سخن‌گفتن را مي‌آموزد و پس از آن، با تقليد از حركات دهان آنها، كم‌كم شروع به تكلم مي‌كند به گونه‌اي كه معمولا اولين كلمات در حدود يك سالگي بيان مي‌شوند.

با رسيدن به چنين نتيجه‌اي، متخصصان گفتاردرماني اميدوارند بتوانند برخي از مشكلات كلامي و آوايي نوزادان را خيلي زود تشخيص دهند و همچنين برخي از نشانه‌هاي انواع اوتيسم را كه در حال حاضر تا قبل از 18 ماهگي قابل تشخيص نيست، دريابند.اين نتايج همچنين راه‌هاي يادگيري يك يا چند زبان را نشان مي‌دهد كه يك كودك با برقراري ارتباط ديداري با والدين و نزديكان خود مي‌تواند در حدود يك سالگي، 2 يا چند زبان را به طور همزمان بياموزد.

ستاره حميديان

گردآوری :گروه خانواده خوشبخت تبیان زنجان