مراقب اسباب بازی های مضر باشيد!
مراقب اسباب بازی های مضر باشيد! مراقب اسباب بازی های مضر باشيد!
تا به حال چقدر به کودکی که مشغول بازی کردن با وسايل بازی دور و برش است دقت کرده ايد، وقتی کودک در دنيايی غرق شده که هيچ چيز به غير از آن اسباب بازی نمی تواند در آن نفوذ کند؟
تا به حال چقدر به کودکی که مشغول بازی کردن با وسايل بازی دور و برش است دقت کرده ايد، وقتی کودک در دنيايی غرق شده که هيچ چيز به غير از آن اسباب بازی نمی تواند در آن نفوذ کند؟ کودکان به کمک اسباب بازيها بطور غيرمستقيم آموزش می بينند و حوادثی که دور و برشان می گذرد را به نوعی در اين بازی ها تجربه می کنند. با اين وجود و با همه تاکيدی که کارشناسان بر تاثيرپذيری کودکان از چنين وسايلی دارند، در کشور ما هنوز هم اسباب بازی بعنوان يک وسيله لوکس، تزئينی و بی اهميت تلقی می شود. طبق اعلام کارشناسان در حال حاضر ماهانه يک ميليون و 800 هزار دلار اسباب بازی وارد کشور می شود. اين رقم در سال 84 يک ميليون و 600 هزار دلار، در سال 83، 850 هزار دلار، در سال 82- 570 هزار دلار و در سال 81- 57 هزار دلار بوده است. البته اين ارقام می توانند ارتباطی با ارزش و اهميت واقعی اسباب بازی ها نداشته باشند. بعبارت ديگر، ارزش پولی يک اسباب بازی لزوما" با ارزش حقيقی آن برای تربيت و آموزش کودک، يکی نيست. با اين وجود شايد شما از معدود والدينی باشيد که وقتی قصد انتخاب اسباب بازی داريد، می خواهيد بدانيد چه معيارهايی برای خريد يک اسباب بازی مناسب برای کودکتان جود دارد، يا بعبارت ديگر، وسيله ای که کودکتان بيشتر اوقاتش را با آن پر می کند تا چه حد برای او مفيد خواهد بود و آيا می تواند برای سلامت جسم و روان او مضر هم باشد؟
" امروزه استاندارد اسباب بازی ها توجه تمامی کشورها را به خود مشغول کرده است. اين استانداردها دائما" به روز می شود و آزمايش ها و تست های زيادی روی آنها انجام می شود. در ايران سه سال پيش موضوع استاندارد اسباب بازی بطور جدی مطرح شد. قبل از آن نيز موسسه استاندارد از آخرين استانداردهای اسباب بازی که کشور استراليا تهيه کرده بود، استفاده کرد که در نتيجه اين قانون موسسه استاندارد بايد هم اسباب بازی های داخلی را زيرنظر می گرفت که مهر استاندارد دارند يا نه و هم اسباب بازی های وارداتی که کنترل کيفی آنها محرز شده باشد". اين جملات را محمدحسين فرجو، دبير ستاد شورای نظارت بر اسباب بازی می گويد و ادامه می دهد: " در آزمايشگاه تست های مختلفی روی اين اسباب بازی ها انجام می شود حتی از لحاظ به کاربردن رنگ و مواد اين اقلام آزمايش می شوند و اگر ميزان استفاده از اين مواد از حد استاندارد بالاتر باشد از ورود آنها جلوگيری می شود. "
با اين اوصاف، هرازگاهی هشدارهايی از سوی متخصصان اعلام می شود مبنی بر اينکه بعضی انواع اسباب بازی موجود در بازار خطرناکند و بايد از آنها پرهيز کرد. مثل همين چند هفته پيش که يک متخصص چشم نسبت به خطرات استفاده از اسباب بازی های ليزری هشدار داد.
پرتوهای خطرناک :
البته بحث وجود ليزر و ايمنی آن برای کودک در بعضی از اسباب بازی ها در حال حاضر از مسائلی است که کارشناسان نظرات مختلفی در مورد آن دارند. در حالی که تعدادی از چشم پزشکان معتقدند اين ليزرها خطری برای چشم کودک ندارند چون از نوع ليزرهای کم توان هستند، يک متخصس ليزر در اين مورد معتقد است اين ليزرها اگر به مدت زيادی به چشم تابانده شوند و به دفعات زيادی تکرار شوند، اثرات مخربی روی چشم می گذارند.
دکتر رضا فکرآزاد در ادامه می گويد: " حتی اگر اين ليزرها هيچ ضرری نداشته باشند، بهتر است به کودکانمان آموزش بدهيم که اين پرتوها را مستقيما" به چشم نتابانند. درست است که اين شعله در حد چند ميلی وات و جزو ليزرهای کم توان است ولی شدتش بالاست. شما حتی وقتی چند ثانيه داخل يک لامپ نگاه می کنيد و بعد روی خود را برمی گردانيد، تاثير آن تا مدتی روی شبکيه چشم می ماند، با اينکه يک لامپ آنقدر شدت ندارد. در حالی که گروه ما يعنی بچه ها جزو گروههای پرخطر هستند و تاثير اين اشعه ها روی چشم آنها می تواند بسيار مخرب و برگشت ناپذير باشد. "
وی با بيان اين که بيشتر قسمت شبکيه که سلولهای بينايی در آن قرار دارند دچار آسيب می شود، می گويد : " اين ليزرها چهار خصوصيت عمده دارند، تک رنگند، تک فازند، واگرا نيستند و شدت بالايی دارند. اگر چه تاکنون مورد خاصی از اين آسيب ها مشاهده نشده ولی چون تعداد آنها در جامعه زياد است بهتر است جانب احتياط در نظر گرفته شود. "
در مقابل ، محمدحسين فرجو با اشاره به ينکه در بخشی از اسباب بازيها مثل تفنگ ها ليزرهايی برای نشانه گيری بهتر استفاده شده می گويد: " از ورود اين اسباب بازی ها جلوگيری شده ولی بعضی از وسايل که دارای پرتو ليزرند و بعنوان اسباب بازی نيستند بعنوان سرگرمی به وسيله بعضی از اسباب بازی های کودکان استفاده می شوند که می توانند آسيبهای جدی برای کودک به همراه داشته باشند. "
البته به گفته کارشناسان آزمايشگاه ايمنی کودکان در موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتی، ليزرهای به کار رفته در اسباب بازی کودکان از نوع ليزرهای باشدت پايين هستند که برای کودک نمی توانند آسيب زا باشند. مونا نامجو، يکی از کارشناسان اين آزمايشگاه در مورد اين ليزرها می گويد: " در بحث استاندارد اسباب بازی های الکتريکی نوع ليزر به کاررفته بررسی می شود. اين ليزرها در چهار سطح هستند. نوعی ليزر LED که ليزر سطح يک است اصلا" خطری ندارد و دارای شدت پايين است و فقط اين سطح از ليزر قابل استفاده در اسباب بازی کودکان است. "
اسباب بازی های خطرناک :
خطر ليزرهای غير استاندارد فقط يک نمونه بود. اگر به عنوان والدين به فکر تهيه يک اسباب بازی سالم برای کودکتان هستيد، بهتر است بدانيد اسباب بازی های شوک دهنده نيز از اقلام مردود شناخته شده هستند که هنوز هم به منظور سرگرمی و صرفا" ايجاد خنده توليد می شوند. دبير شورای نظارت بر اسباب بازی در مورد اين اسباب بازی ها و همچنين ساير اقلامی که برای کودک خطرآفرين هستند می گويد: " اين اسباب بازی ها شوک زيادی را در فرد ايجاد می کند و از نظر پزشکان اثر خود را در طولانی مدت نشان می دهد. تفنگ های ساچمه ای را نيز ما ممنوع می کنيم، زيرا وقتی شارژ می شوند با سرعت زيادی گلوله درون خود را پرتاب ميکنند. درست است که کشور چين روی اين اقلام هشدار داده که افراد 14 سال به بالا از آنها استفاده کنند، ولی شايد اين هشدارها رعايت نشوند و کودکان کم سن و سال از آنها استفاده های نامطلوب کنند چون اين تفنگ ها شدت پرتاب بالايی دارند. "
وی در ادامه می گويد: " يکی از تست هايی که موسسه اسباب بازی هايی به کار می رود که لبه تيز و برنده دارند. اگر اسباب بازی پارچه ای باشد و درز آن به راحتی باز شود، غير استاندارد است. پر کننده های داخل اسباب بازی ها هم بر حسب نوعشان می توانند آلوده و خطرناک باشند. حفره های داخل اسباب بازی و يا خطر گازگرفتگی و يا له شدن اندام کودک در ارتباط با اسباب بازی از جمله مواردی است که بايد به آنها توجه شود. "
شايد جالب باشد که بدانيد نوع ديگری از اسباب بازی هايی که آزمايشگاه استاندارد نسبت به آن حساس است، اسباب بازی هايی هستند که بوی نامطبوعی دارد. محمدحسين فرجود در اين باره می می گويد: " اگر از مواد استاندارد استفاده شده باشد، اين بو به خاطر ترکيبات رنگی است که روی اسباب بازی پاشيده شده است که بعد از چند بار استفاده از بين می رود و ضرر ندارد. " در مقابل ، فرجو در مورد اسباب بازی های معيوب و شکسته و ناقص هشدار می دهد که از برنامه های بازی کودک خارج نشده اند و می گويد: " در دنيا آمارهای زيادی وجود دارد که اين اسباب بازی ها موجب ضرر و زيان های زيادی از جمله خفگی ها برای کودک می شود . "
وی در مورد خطر اسباب بازی های صوتی هشدار می دهد:
" در مورد اين گروه هم يکسری از استانداردها وجود دارد. گاهی اوقات ايرادهايی که در بعد الکترونيکی اسباب بازی وجود دارد، صدای داخل اسباب بازی را در حد نازلی کاهش می دهد و در بعضی مواقع اين اسباب بازی ها صدای بيش از حد انتظاری را ايجاد می کنند که برای خانواده هم غير قابل تحمل است. "
استانداردهای تعريف شده
در مورد نحوه به کار بردن استانداردهای تعيين شده برای تاييد کردن يک اسباب بازی سالم، کارشناس آزمايشگاه ايمنی کودک می گويد:
" ما اسباب بازی ها را بر اساس استاندارد جنرال ملی و بين المللی 620446978267 بررسی می کنيم. اين استانداردها فعلا" بر اساس ايمنی اسباب بازی را مورد بررسی قرار می دهند و از لحاظ کيفی هنوز استانداردی وارد نشده است يعنی رفتارهای درست که سازنده اسباب بازی آنها را پيش بينی کرده و رفتارهای نادرست که از طرف توليد کننده پيش بينی نشده اند مثل پرت کردن، شکستن و .... بعد از انجام اين آزمون ها اسباب بازی ديگر نبايد برای کودک خطراتی از قبيل تيز بودن، سرعت بالا، احتمال خفگی يا جراحات چشمی داشته باشند. "
مونا نامجو در مورد موارد کاربرد اين استانداردها می گويد:
" درخصوص عنصرهای سنگين در اسباب بازی نيز اين استانداردها به کار می رود. مواد به کار رفته در اسباب بازی چون با بدن کودک ممکن است تماس داشته باشند، اولا" بايد نو بوده و عاری از هر گونه آلودگی يا مواد بازيافتی باشند. دوم اينکه عناصر رسمی و سنگين نبايد در آن وجود داشته باشند از نظر بعد الکتريکی اين اسباب بازی ها مورد بررسی قرار می گيرند که هيچ گونه حرارت بالا و يا احتمال برق گرفتگی نداشته باشند."
به گفته او در بحث استاندارد، نشانه های هشداری روی کالا بسيار مهم است چون با رشد سن، توانايی های حسی حرکتی کودک هم رشد مي کند و اين برای والدين که اسباب بازی را خريداری می کنند بسيار مهم است. حتما" تا به حال متوجه شده ايد در بسياری از اسباب بازی هايی که از چين وارد می شوند، در داخل آنها از مواد نرم استفاده می شود. نامجو در خصوص اين نوع از اسباب بازی ها می گويد: " وقتی ما روی اين مواد آزمون انجام می دهيم. متوجه می شويم که اين مواد از مواد بازيافت شده کارخانه های ديگر است که برای سنگين کردن اين اسباب بازی ها همراه با خاک از آنها استفاده می شود. همچنين اسباب بازی هايی که حاوی مايع هستند از لحاظ ميکروب دارای خطر بالايی هستند. " وی دامه می دهد: " بخصوص زمانی که کشورهايی مثل چين بيماريهايی مثل سارس يا آنفلوآنزای مرغی وجود دارد خيلی از کشورها از ورود آنها جلوگيری کردند چون ممکن است مايع درون آنها حاوی ميکروب باشد. "
فاکتورهای ايمنی اسباب بازی :
آزمايش مواد تشکيل دهنده
آزمون قطعات کوچک
بررسی از لحاظ شکل و اندازه، لبه ها، نوک های تيز، برآمدگی ها، سيم ها و ميله های فلزی، ورق های نازک پلاستيکی
بررسی ريسمان و يا کش در اسباب بازی ها
بررسی سوراخ ها و حفره هايی که داخل اسباب بازی وجود دارد.
بررسی فنرهای استفاده شده در اسباب بازی
بررسی اسباب بازی های پرتابی از نظر انرژی جنبشی
و موارد خاص مثل اسباب بازی های حاوی مايع، تاشو و .......
